Wat doe je als je kind te maken krijgt met het thema ‘dood’? Iemand dierbaar verliezen is een ingrijpende gebeurtenis die voor veel ontwrichting kan zorgen. Voor de meeste volwassenen geldt dat het verlies na enige tijd iets minder altijd-en-overal aanwezig voelt. Dat is niet anders voor kinderen en jongeren. Het betekent niet dat het verlies minder erg wordt of nooit meer pijn doet, maar wel dat er weer ruimte komt voor het normale leven. School, werk, vriendschappen en hobby’s kunnen weer beetje bij beetje worden opgepakt en als plezierig worden ervaren. Rouwhulp kan helpen beter om te gaan met alle gevoelens en gedachten die het kind ervaart. Gedurende deze behandeling is het voor ouders en verzorgers goed om te weten dat praten over het verlies een essentieel onderdeel is. Mariken Spuij en Paul Boelen leggen het aan je uit in een speciale uitgave van Rouwhulp. Werkboek voor ouders.
Praten over het verlies vinden ouders en kinderen vaak ingewikkeld. Kinderen geven meestal zelf aan als ze ergens met jou over willen praten. Een uitnodigende luisterhouding helpt daarbij. Daarnaast kun je zo af en toe iets opperen, bijvoorbeeld door te zeggen:
‘Soms denk ik opeens terug aan vorig jaar toen 🍀 er nog was, en dan vraag ik mij af of jij dat ook wel eens doet?’
Je laat daarmee blijken dat je beschikbaar bent om over een onderwerp te praten.
Soms zijn ouders bang om met hun kind over het verlies te praten, omdat ze bezorgd zijn over hun eigen emotionele reacties en ze hun kind(eren) hiermee niet willen belasten. Het zal je dan helpen om heel aandachtig te luisteren naar wat jouw kind je te vertellen heeft. Door je daarop te concentreren raken jouw eigen emoties wat meer op de achtergrond.
4 tips voor het gesprek met je kind(eren)
Het zal voorkomen dat je jouw eigen emoties niet kan verbergen, als je in gesprek bent met jouw kind. Dat is helemaal niet erg. Mocht dat gebeuren, leg jouw kinderen dan in grote lijnen uit wat er aan de hand is. Hierbij een paar tips:
- Leg jouw kind uit dat je je op dit moment erg verdrietig voelt, maar dat dat niet altijd zo is en dat je een manier zoekt om ermee om te gaan. Op deze manier help je jouw kind om zich geen zorgen te maken over jou.
- Benoem jouw gevoelens en geef duidelijk aan dat jouw kind niet de oorzaak is. Op deze manier voorkom je dat jouw kind zich er schuldig over voelt dat je zo geëmotioneerd bent.
- Laat zien aan jouw kind welke helpende gedachte jij gebruikt om je weer beter te voelen.
- Wees eerlijk en open als je jouw kinderen gerust wilt stellen. Dat betekent dat het niet zo handig is om te zeggen ‘O, maak je maar geen zorgen over mij… Ik voel mij alweer helemaal goed,’ maar dat je beter kunt zeggen: ‘Het lukt mij nu even niet om hiermee om te gaan, maar ik weet zeker dat dat later zeker wel zal lukken.’
Indien je merkt dat je veel last heeft van bepaalde pijnlijke gevoelens is het belangrijk om iemand in jouw omgeving te zoeken met wie je dit kan bespreken.
Gesprekken met jouw kind vragen vaardigheden van ouders
Luister
- Zorg voor een uitnodigende lichaamshouding.
- Stel een uitnodigende beginvraag (open vragen).
- Stel uitnodigende vervolgvragen.
- Vertel dat jouw kind altijd bij je terecht kan met zijn/haar/hun gevoelens.
Denk
- Wat heb ik gehoord, en klopt dat met wat ik zie? Met andere woorden: wat wil mijn kind mij vertellen?
Reageer
- Vat samen wat je hebt gehoord en check of dit klopt.
- Benoem het gevoel van jouw kind.
Sluit het gesprek af met een begripvolle opmerking zoals:
‘Ik ben erg blij dat je dit aan mij hebt verteld.’
Dit artikel komt uit het gratis te downloaden Rouwhulp. Werkboek voor ouders van Mariken Spuij en Paul Boelen, en is bewerkt door de redactie van Boom Psychologie & Psychiatrie.
Meer over Rouwhulp
Rouwhulp het werkboek is verkrijgbaar voor kinderen en jongeren. Speciaal voor ouders en verzorgers is er een gratis werkboek te downloaden via de shop. Dreigt je kind vast te lopen in het rouwproces dan biedt deze behandeling hulp (en troost) aan zowel het kind, de ouder/verzorger als de behandelaar of rouwcoach. Dit werkboek sluit naadloos aan bij het behandelprotocol dat is beschreven in Protocollaire behandelingen voor kinderen en adolescenten (deel 3). De behandeling is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie, omvat 9 sessies en is evidence-based. Het werkboek bestaat uit oefeningen, uitleg en werkbladen, waaronder de Rouw Checklist.
