Wanneer het hoofd vol zit met gedachten of gevoelens heel sterk zijn, is het lastig om aandacht te hebben voor de omgeving. Merk je dit thuis ook bij je kind(eren)? Een bezorgd, verdrietig of boos kind kan soms dingen doen waardoor het zich alleen maar slechter gaat voelen. In het Grote gevoelens doeboek van kinderpsycholoog Tamar D. Black leert je kind op een speelse manier omgaan met grote gevoelens — met leuke activiteiten, spelletjes en knutselwerkjes. In dit artikel ontdekt je kind een belangrijke les: wanneer je bewust aandacht hebt voor wat er om je heen gebeurt en opmerkt wat je aan het doen bent, worden je gedachten en gevoelens minder overweldigend. Een fijne manier om dit als kind te oefenen is met ‘Een stil en rustig schip’. Lees snel verder.
Deze tekst komt uit het Grote gevoelens doeboek van Tamar D. Black, deel 4: ‘Hier blijven en jezelf opmerken’ , en is bewerkt en ingekort door de redactie van Boom Psychologie en Psychiatrie.
Hier blijven
Als je ‘hier blijft’, besteed je aandacht aan waar je nu bent en wat er nu gebeurt. Dat kan een goede manier zijn om met je gedachten en gevoelens om te gaan. Je concentratie verbetert, en je hoofd en je lichaam worden rustiger. Door hier te blijven, kun je je gedachten en gevoelens ook tot rust laten komen. Ze voelen dan minder heftig en sterk, en je hoofd heeft minder macht over je.
Het verhaal van Aiden
Elke ochtend wanneer ik mijn tanden poets, oefen ik met hier blijven. Ik concentreer me op hoe het handvat van de tandenborstel in mijn hand voelt. Ik ruik de tandpasta. Ik voel de borstel en de tandpasta in mijn mond. Soms denk ik aan wat ik die dag ga doen, zoals sporten of naar school. Maar daarna heb ik weer aandacht voor het tandenpoetsen. Doordat ik oefen met hier blijven, kan ik me nu beter concentreren. Ik merk het wanneer ik me boos begin te voelen. Dan probeer ik hier te blijven. Ik word er rustiger van.
Jezelf opmerken
‘Jezelf opmerken’ betekent dat je naar jezelf kijkt terwijl je dingen doet. Alsof je in een spiegel kijkt, maar dan geen echte. Je kunt jezelf opmerken als je leest, als je in de klas zit, als je eet, doucht, huiswerk doet, speelt, televisiekijkt, in bed ligt en een heleboel andere dingen doet.
Probeer het maar eens: blijf hier en merk op wat je aan het doen bent. Hoe meer je hier blijft, hoe makkelijker het is om jezelf op te merken. We doen een paar activiteiten om te oefenen met hier blijven en daarna doen we er een paar om jezelf op te merken.
Het verhaal van Layla
Als ik thuis verdrietig was, ging ik naar mijn slaapkamer. Ik bleef op mijn bed liggen tot ik me beter voelde. Ik dacht dat niemand begreep wat ik doormaakte. Ik voelde me eenzaam en alleen. Toen probeerde ik om mezelf op te merken. Ik merkte het op als ik verdrietig was en ik hield de aandacht bij wat ik aan het doen was. Ik merkte dat mijn verdrietige gevoel niet verdween als ik me in mijn kamer terugtrok. Ik bleef niet meer in mijn kamer totdat ik me beter voelde. Ik vertelde mijn ouders of mijn zus hoe ik me voelde en zocht hun gezelschap op. Doordat ik mezelf opmerkte, kon ik kiezen welke stappen ik wilde nemen om me beter te voelen.
Oefening: Een stil en rustig schip
Bij deze oefening gebruik je je verbeelding om te stoppen, je gedachten los te laten en op te merken wat je op dat moment aan het doen bent. Dit kan helpen als je je bezorgd, verdrietig of boos voelt. Je kunt je dan afvragen of de dingen die je doet je helpen. Is dat niet zo, dan kun je andere dingen bedenken die je wél helpen.
Deze oefening kun je altijd en overal doen wanneer je gedachten en gevoelens sterk zijn – op school, thuis of ergens anders. Je kunt een ouder of begeleider vragen om de instructies aan je voor te lezen, zodat jij er met gesloten ogen naar kunt luisteren. Of je kunt ze zelf lezen en daarna je ogen dichtdoen.
Stel je voor …
Stel je voor dat je binnen in een groot schip zit dat stabiel en veilig in het water ligt. Er zijn wel golven, maar het schip ligt rustig en stil. Buiten stormt het. In de lucht hangen een heleboel donkere wolken. Beeld je in dat die donkere wolken jouw gedachten zijn. Je kijkt ernaar vanaf je veilige plek in het schip. Telkens als er een gedachte in je hoofd opkomt, stop je die in zo’n donkere wolk. Kijk naar de wolken en merk op hoe ze eruitzien. Probeer ook jezelf op te merken, daar binnen in het schip, terwijl je naar de donkere wolken kijkt.
Actie
Teken een schip op een zee met golven en donkere wolken in de lucht. Schrijf een aantal van je gedachten in de wolken. Voorbeeld uit het boek:
Doe meer activiteiten in het Grote gevoelens doeboek
Heb je kinderen tussen de 8 en 12 jaar? Dan is het Grote gevoelens doeboek een must voor op de boekenplank. Het boek staat vol activiteiten, spelletjes en knutselwerkjes die kinderen alleen of samen met een volwassene kunnen doen. Deze helpen kinderen omgaan met zorgen, verdriet en boosheid, zodat ze met vertrouwen de toekomst tegemoet kunnen gaan.
Gratis downloads
Wist je dat je bij aankoop van het Grote gevoelens doeboek alle geheugensteuntjes aan het einde van elk hoofdstuk onbeperkt kunt downloaden en afdrukken? Deze geheugensteuntjes zijn handige en leuke posters voor in de slaapkamer, aan de koelkast of in het klaslokaal.
