Kom je niet op gang of komt je cliënt niet in beweging? Bij een gebrek aan motivatie gaan we vaak op zoek naar sterke, meer intrinsieke motivatie zodat we toch in actie komen. Maar waar vind je die? De zelfdeterminatietheorie biedt gelukkig waardevolle handvatten. Door je self-efficacy te vergroten en met behulp van het progress principle vind jij je motivatie in no time terug. Essentieel hierbij is jouw omgeving: is die ondersteunend, of niet?
Een ondersteunende omgeving (of niet)
Als je voldoende autonomie, verbondenheid en competentie ervaart, raak je meer intrinsiek gemotiveerd (in deze column lees je meer over deze psychologische basisbehoeftes). Je omgeving speelt daarbij een belangrijke rol: die ondersteunt je in die behoeftes of dwarsboomt je juist.
Krijg jij bijvoorbeeld veel autonomie, of voel je je vaak gestuurd of gecontroleerd in wat en hoe je doet? Heb je mensen met wie jij je verbonden voelt en door wie jij je gewaardeerd voelt? Of heb je vaak het gevoel dat je niet gezien wordt? Heb je het idee dat je goed in staat bent om je werkzaamheden uit te voeren, of is het geregeld te ingewikkeld?
Gelukkig kun je ook zelf proberen iets te veranderen. Je kunt meer autonomie zoeken, bijvoorbeeld door een andere manier van werken voor te stellen aan je leidinggevende. Of bespreek waarom iets op een bepaalde manier moet. Als je begrijpt waarom het zo gaat, is het vaak minder vervelend. Kijk ook eens of je je werk kunt jobcraften – zonder je werk te veranderen, kun je het toch meer ‘van jezelf’ maken.
Om meer verbondenheid te ervaren, kun je werken aan je relaties. Laat jouw waardering voor anderen blijken. Goed voorbeeld doet goed volgen. Vraag je collega’s hoe jij hen van dienst kan zijn of voer een complimentenronde in het overleg in.
Voor een sterker gevoel van competentie kun je proberen meer te werken vanuit je sterke kanten. Wat doe je graag en kun je goed? Kun je dat vaker doen? Je kunt ook je self-efficacy vergroten – je ‘taakspecifiek zelfvertrouwen’ (hierover lees je ook in mijn boek Optimisme – Hoop – Veerkracht – Zelfvertrouwen). Neem een taak waar je weinig vertrouwen in voelt. Bedenk vervolgens een goed stappenplan: hoe kun je het aanpakken? Zoek rolmodellen in je omgeving die dit al kunnen en bekijk hoe ze dat doen. Vraag ook eens om feedback: wat zou jij me adviseren om hier één stapje verder in te komen?
Progress principle – boek vooruitgang
Onze motivatie wordt sterker als we merken dat iets lukt. Als we vooruitgang boeken is dat een teken van competentie en dat is precies waar het progress principle van Amabile om draait. Probeer die lastige klus waar je weinig gemotiveerd voor bent op te knippen in behapbare stukjes die je in één keer kunt doen. Het schrijven van een blog knip je op in ideeën bedenken, inspiratie verzamelen, een ruwe opzet maken en tekst uitschrijven. Als je ideeën hebt verzameld, geeft dat voldoening en ben je meer gemotiveerd voor de volgende stap.
Motivatie en werkgeluk vergroten
Het is fijn om iets aan je eigen motivatie te kunnen doen, maar let op: uiteindelijk speelt de omgeving een belangrijke rol! Ondersteunt die omgeving jou echt bij je autonomie, verbondenheid en competentie? Of moet je die altijd zelf bij elkaar sprokkelen?
Gelukkig ben jij ook de omgeving van anderen. In je werk kun jij bijdragen aan de autonomie, verbondenheid en competentie van je team. Deze columnserie over motivatie geeft je een goede start. En in Autonomie Verbondenheid Competentie Purpose lees je nog veel meer kleine en grote acties waarmee collega’s elkaar kunnen helpen floreren.
