Ieder mens heeft sterke kanten. De één is geduldig en de ander is actiegericht. De één is doortastend en de ander kan goed luisteren. Hoe ontdek je wat jouw kwaliteiten zijn en hoe je ze kan gebruiken? Vaak zien we vooral onze beperkingen en zwaktes en proberen we daar aan te werken. Maar als je meer oog krijgt voor je sterke kanten, ze vaker gaat gebruiken en er beter in wordt, krijg je meer plezier in leren. Je hebt dan een positieve motivatie om jezelf te blijven ontwikkelen. Hierdoor kan er meer ‘flow’ in je leven komen. Ontdek met onderstaande oefening wat jouw sterke kanten zijn.
Deze tekst is afkomstig uit het boek Kwetsbaar en krachtig, hoofdstuk 2: ‘Leef je talenten uit’ en is op enkele plekken aangepast door de redactie van Boom Psychologie & Psychiatrie.
Het verschil tussen sterke kanten en aangeleerde vaardigheden
Voordat je begint met het in kaart brengen van je sterke kanten, is het goed om te weten wat we verstaan onder ‘sterke kanten’. Niet alles waar we goed in zijn, is namelijk een sterke kant. We kunnen uitblinken in bepaalde vaardigheden zonder dat ze ons plezier of energie geven. Dit worden ook wel ‘aangeleerde vaardigheden’ genoemd. In deze vaardigheden heb je veel oefening gehad en daardoor ben je er goed in geworden, maar op den duur putten deze vaardigheden ons uit en dat leidt tot minder welbevinden. Sterke kanten zijn vaardigheden waar je goed in bent én die je energie geven. Als je je sterke kanten meer benut, kom je tot activiteiten die bij je passen en je plezier geven.
Ontwikkel je verborgen sterke kanten
Naast sterke kanten en aangeleerde vaardigheden onderscheiden we ook nog verborgen sterke kanten en tekortkomingen. Verborgen sterke kanten zijn sterke kanten waar je nauwelijks of geen gebruik van maakt. Voor persoonlijke groei en welzijn ligt hier een kans, omdat je meer energie ervaart als je deze vaardigheden ontwikkelt. Tekortkomingen zijn vaardigheden waarin we niet goed zijn en die we ons ook nauwelijks eigen kunnen maken. Misschien lukt het nog met de grootste moeite, maar we zullen er nooit in uitblinken en het geeft ons in ieder geval geen plezier. De energie die vrijkomt als je minder bezig bent met je tekortkomingen, kun je aanwenden om je sterke kanten meer te benutten.
Gelukkiger zijn door je sterke kanten te gebruiken
Onderzoek wijst uit dat mensen die hun sterke kanten vaker gebruiken en minder gebruikmaken van aangeleerde vaardigheden en tekortkomingen gelukkiger zijn, meer zelfvertrouwen en zelfwaardering hebben, meer energie hebben en vitaler zijn, minder stress ervaren, veerkrachtiger zijn, hun doelen vaker bereiken, beter functioneren op hun werk, meer betrokken zijn bij hun werk en meer persoonlijke ontwikkeling en groei ervaren.
Oefening: aan de slag met je sterke kanten
Met deze oefening kun je je sterke kanten en aangeleerde vaardigheden in kaart brengen.
Stap 1
Hieronder vind je een (alfabetisch) overzicht van persoonlijke sterke kanten, met een korte omschrijving en woorden die met die vaardigheid samenhangen. Dit overzicht is gebaseerd op Linley et al[1]. We vragen je om deze lijst rustig door te nemen en in eerste instantie alleen in de derde kolom aan te kruisen of deze sterke kant op jou van toepassing is.
Stap 2
Wanneer je dat gedaan hebt, kijk dan eens naar je lijst van aangekruiste sterke kanten. Kruis nu in de vierde kolom die eigenschappen aan waaraan je ook veel plezier beleeft en die je energie geven wanneer je ze actief toepast. Je hebt nu een eerste overzicht van je sterke kanten enerzijds en je aangeleerde vaardigheden anderzijds.
Overzicht sterke kanten
| Op mij van toepassing | Energie & plezier | ||
| Aanpassings- vermogen | Je kunt goed inspelen op veranderingen en waar nodig loslaten. Flexibel, improvisatie-vermogen, omzetten, meegaand, buigzaam. | □ | □ |
| Anticiperend vermogen | Je voorziet mogelijke problemen in een vroeg stadium en onderneemt actie om ze te voorkomen. Vooruitkijken, vooroplopen, voorkomen. | □ | □ |
| Authentiek | Je blijft altijd jezelf en handelt vanuit je waarden, ook in moeilijke situaties. Oprecht, oorspronkelijk, eerlijk, ongekunsteld, betrouwbaar, spontaan, openhartig. | □ | □ |
| Avontuurlijk | Je durft nieuwe wegen te bewandelen, risico’s te nemen en out of the box te denken. Ondernemend, ontdekken, uitproberen. | □ | □ |
| Behulpzaam | Je staat klaar voor anderen en kunt anderen goed ondersteunen. Dienstverlenend, collegiaal, zorgzaam, onbaatzuchtig. | □ | □ |
| Bescheiden | Je blijft op de achtergrond en erkent de bijdrage van anderen in succes. Eenvoudig, ingetogen, niet opdringerig. | □ | □ |
| Competitief | Je daagt mensen uit en gaat de strijd aan. Je wilt de beste zijn. Strijdvaardig, winnaarsmentaliteit. | □ | □ |
| Creatief | Je komt met nieuwe producten, ideeën, combinaties. Artistiek, origineel, kunstzinnig. | □ | □ |
| Daadkrachtig | Je kunt snel en adequaat handelen. Actiegericht, doortastend, voortvarend, enthousiast. | □ | □ |
| Efficiënt | Je weet de tijd altijd optimaal te benutten. Doelmatig, snel, kort en bondig. | □ | □ |
| Emotioneel intelligent | Je hebt snel door welke emoties en gevoelens in anderen en jezelf omgaan. Sensitief, gevoelig, empathie, zelfbewust, fijngevoelig. | □ | □ |
| Ethisch | Je hebt een sterk ontwikkelde moraliteit en baseert je handelen op wat je goed en fout vindt. Moreel, moraalfilosofisch. | □ | □ |
| Evenwichtig | Je blijft altijd rustig, ook in moeilijke situaties. Je hebt een sterk vertrouwen in jezelf. Stabiel, in balans, kalm, verstandig, zelfverzekerd, nuchter. | □ | □ |
| Gedreven | Je hebt een sterke motivatie om veel te bereiken. Enthousiast, ergens voor gaan, daadkrachtig, ambitieus, bezield, toegewijd, slagvaardig. | □ | □ |
| Geduldig | Je bent in staat om zaken hun tijd te geven. Open, ontvankelijk, geleidelijk. | □ | □ |
| Groeigericht | Je hebt een sterke motivatie om jezelf te ontwikkelen en ziet daar altijd kansen voor. Leergierig, feedbackgericht. | □ | □ |
| Humoristisch | Je hebt oog voor de grappige kanten van situaties en kunt ze daarmee relativeren. Je kunt mensen aan het lachen maken. Komisch, grappig, speels, geestig. | □ | □ |
| Inlevings- vermogen | Je hebt begrip voor hoe andere mensen zich voelen en handelen, hun lijden en beperkingen. Je kunt je in de ander verplaatsen. Compassie, begripsvol, medelevend. | □ | □ |
| Innovatief | Je ziet altijd nieuwe mogelijkheden, benaderingen en oplossingen. Ideeënrijk, vindingrijk, improvisatietalent, vernieuwend. | □ | □ |
| Inspirerend | Je weet anderen te enthousiasmeren en te motiveren om dingen op te pakken en te participeren. Stimulerend, aanmoedigend, motiverend. | □ | □ |
| Luisteren | Je bent met je volle aandacht aanwezig en vat de essentie van wat een ander zegt. Aandachtig, aanwezig. | □ | □ |
| Moedig | Je handelt en neemt besluiten, ook wanneer deze handelingen of beslissingen je angst inboezemen. Dapper, onbevreesd, lef hebben, heldhaftig. | □ | □ |
| Nieuwsgierig | Je bent geïnteresseerd in nieuwe dingen en wilt graag weten hoe iets zit. Belangstellend, geïnteresseerd, graag op de hoogte. | □ | □ |
| Ondersteunend | Je ziet steeds mogelijkheden om anderen van dienst te zijn en hen te helpen. Dienstverlenend, voorwaarden scheppen. | □ | □ |
| Oog voor detail | Je let op de details en bent pas tevreden als het helemaal in orde is. Zorgvuldig, precies, scherpzinnig. | □ | □ |
| Oog voor rechtvaardigheid | Je bent alert op een gelijke en eerlijke behandeling van alle betrokkenen. Oog voor gelijkheid, eerlijkheid. | □ | □ |
| Oog voor verbetering | Je ziet altijd mogelijkheden om processen en producten te verbeteren. Optimaliseren, vervolmaken, vooruitgaan. | □ | □ |
| Ontspannen | Je bent in staat om rust te vinden en te ontspannen. Luchtigheid, losheid, relaxed, zorgeloosheid. | □ | □ |
| Oplossend vermogen | Je bent goed in het oplossen van problemen. Ontraadselen, uitpuzzelen. | □ | □ |
| Optimistisch | Je ziet altijd kansen en bent positief ingesteld. Denken in mogelijkheden, geloof in eigen kunnen, opgewekt. | □ | □ |
| Ordelijk | Je hebt overzicht en ordent alles helder. Systematisch, gestructureerd, geordend, netjes, degelijk. | □ | □ |
| Organiserend vermogen | Je weet op tijd zaken en mensen bij elkaar te brengen. Aansturen, regelen, klaarspelen, coördineren. | □ | □ |
| Overtuigings- kracht | Het lukt je anderen jouw visie te laten omarmen. Overhalen, voor zich winnen. | □ | □ |
| Planmatig | Je pakt de zaken systematisch en stap voor stap aan. Eerst nadenken, dan doen, doordenken. | □ | □ |
| Relatiegericht | Je legt makkelijk contact en bent goed in het opbouwen en verdiepen van relaties. Sociaal vaardig, netwerken, verbondenheid, attent, vriendelijk, betrokken. | □ | □ |
| Reflectief | Je hebt een duidelijk beeld van het eindproduct en stuurt daarop aan. Gericht op uitkomst en uitwerking, zakelijk. | □ | □ |
| Schrijf- vermogen | Je weet dingen helder, aantrekkelijk of systematisch op papier te zetten. | □ | □ |
| Strategisch | Je hebt oog voor belangen, allianties en win-winsituaties. Bruggenbouwer, tactisch. | □ | □ |
| Veerkrachtig | Je herstelt snel van tegenslag en laat je erdoor uitdagen om er beter uit te komen. Stressbestendig, stabiel, weerstandsvermogen, wilskrachtig. | □ | □ |
| Verantwoordelijk | Je staat voor wat je zegt en doet. Je wilt en kunt altijd verantwoording afleggen. Je houdt je aan afspraken. Gedisciplineerd, serieus. | □ | □ |
| Verhelderen | Je kunt dingen versimpelen en goed uitleggen. Toelichten, overdragen, inzichtelijk maken. | □ | □ |
| Vermogen om te oordelen | Je bent in staat om je snel een mening te vormen en een besluit te nemen. Besluitvaardig, vaststellen. | □ | □ |
| Verhalen vertellen | Je weet alles om te zetten in verhalen die je boeiend kunt vertellen. Fantasierijk, verlevendigen, betekenis geven. | □ | □ |
| Visionair | Je hebt oog voor zinvolle ontwikkelingen en mogelijkheden op de lange termijn. Toekomstgericht, missie. | □ | □ |
| Volhardend | Je houdt een eindresultaat voor ogen en laat je niet uit het veld slaan door tegenslag. Uithoudingsvermogen, standvastig. | □ | □ |
| Zelfstandigheid | Je staat op eigen benen. Zelfredzaam, autonoom. | □ | □ |
Meer over Kwetsbaar en krachtig
Wil je verder werken aan je het onderkennen en gebruiken van je sterke kanten? In Kwetsbaar en krachtig. Een nieuw evenwicht vinden in je leven vind je nog vijf oefeningen die voortborduren op bovenstaande oefening. En dat zijn alleen nog maar de oefeningen van hoofstuk 2. Na elk hoofdstuk volgen oefeningen waarmee je kunt werken aan je positieve geestelijke gezondheid en welbevinden. Zo helpt Kwetsbaar en krachtig je om vorm te geven aan een leven dat past bij jouw behoeften, je kwetsbaarheden en jouw kwaliteiten.
[1] Linley, A., Willars, J., & Biswas-Diener, R. (2010). The strengths book: Be confident, be successful, and enjoy better relationships by realising the best of you. Capp Press.
