In 1938 startte de langstlopende studie ooit naar welzijn. De uitkomst blijkt verrassend eenvoudig: niet geld, status of carrière, maar de kwaliteit van onze relaties voorspelt het sterkst hoe gelukkig én hoe gezond we zijn. Wie zich verbonden voelt met anderen leeft langer, is gelukkiger en blijft mentaal scherper. Toch is verbinding vandaag de dag minder vanzelfsprekend. Vriendschappen en relaties lijken vluchtiger. Terwijl technologie contact weliswaar binnen handbereik brengt, maakt dit het contact vaak ook oppervlakkiger. We delen, liken en reageren snel en kort. Zo is er intussen steeds minder ruimte voor nuance, geduld en écht luisteren. In een wereld waarin snelheid en individualisme de norm zijn, vragen onze relaties juist om hernieuwde aandacht. Waar sociale structuren vroeger steun boden, ligt de verantwoordelijkheid nu vaker bij onszelf. Misschien is dit wel hét moment om opnieuw te leren verbinden. Niet met iedereen tegelijk, maar gewoon stap voor stap – met degene die op dat moment tegenover je zit.
In zijn boek Sociale mindfulness laat mindfulness-trainer Zohair Elabd zien hoe je met meer bewustzijn aanwezig kunt zijn in je relaties. In deze voorpublicatie beschrijft hij welke factoren ten grondslag liggen aan het vormen van verbindingen.
Deze voorpublicatie is gebaseerd op de inleiding en hoofdstuk 1 van het boek Sociale mindfulness van Zohair Elabd en is ingekort en bewerkt door de redactie van Boom Psychologie & Psychiatrie.
Beginnen bij het begin
Om opnieuw te leren verbinden, of om je vaardigheden te versterken, is het goed om te beginnen bij het begin: de onderliggende patronen. Wat maakt dat we interacteren zoals we doen? In al onze relaties speelt communicatie, bewust én onbewust, een essentiële rol. Vanaf onze geboorte communiceren we met onszelf en anderen, maar soms gaat dat niet zoals we zouden willen. Dan neemt de automatische piloot het over – en die is niet altijd even vaardig.
Communicatie en hechting
Wat we communiceren is een uiting van onze gedachten, emoties, behoeften en waarden. Dit wordt sterk beïnvloed door onze jeugdervaringen en opvoeding, die een grote rol spelen bij onze hechting. Wanneer we voldoende veiligheid, nabijheid en vertrouwen ervaren in onze jeugd en geen grote traumatische gebeurtenissen meemaken, is de kans groot dat we veilig gehecht zijn. Ongeveer 60 tot 70 procent van de mensen is veilig gehecht, terwijl 30 tot 40 procent een onveilige hechting heeft. Een onveilige hechting kan invloed hebben op zelfbeeld, zelfvertrouwen en de manier waarop we omgaan met stress. Deze ervaringen dragen bij aan de vorming ons karakter, onze behoeften en hoe we ons tot anderen verhouden.
Veel meer factoren
Naast hechting zijn er nog veel meer factoren die bepalen hoe we in onze relaties bewegen en communiceren. Hoe is ons leven verder verlopen? Hebben we onverwerkte pijn uit het verleden meegebracht naar het heden? In hoeverre worden onze behoeften vervuld? Spelen er culturele factoren mee? Hoe voelen we ons op het moment van communiceren? Wat is de relatie met degene met wie we communiceren? Deze factoren komen vaak terug in gewoonten en patronen; geen wonder dat we soms tegen uitdagingen aanlopen.
De kracht van mindfulness
Hier komt mindfulness in beeld. Door mindfulness te beoefenen, trainen we ons brein om aandachtig te zijn in het hier-en-nu. Zo krijgen we inzicht in onze gedachten en emoties, zonder hierin vast te lopen. We leren het verschil te zien tussen wat er echt gebeurt en onze interpretatie ervan. Dit schept ruimte om bewuster en wijzer te handelen, in plaats van impulsief. Mindfulness kan zo een krachtig hulpmiddel zijn om de geest voor te bereiden op bewuste communicatie, die in lijn is met onze werkelijke bedoelingen, behoeften en waarden. Wanneer we dit ook vanuit ons hart doen, ontstaat er ruimte voor meer verbinding en compassie, met onszelf en met anderen.
Aan het eind van elk deel in Sociale mindfulness vind je concrete mindfulness-oefeningen voor het dagelijks leven. Daarnaast bevat elk deel audiomeditaties die helpen om de mindfulness-vaardigheden te verdiepen.
Lees meer in Sociale mindfulness
Zohair Elabd laat in Sociale mindfulness zien hoe echte aandacht alles verandert. Hij verbindt actuele kennis over emotieregulatie, relatiepatronen en communicatie met eeuwenoude inzichten uit de boeddhistische psychologie. Met negen basisprincipes en praktische oefeningen leer je bewuster aanwezig te zijn in je relaties. Sociale mindfulness is een onderbouwde en tegelijk persoonlijke gids. Zonder ingewikkelde theorieën, met openheid én een vleugje humor legt Zohair uit wat we kunnen leren van de wetenschap en van de vele voorbeelden uit zijn eigen leven en dat van anderen.
