Ongeveer de helft van de homostellen (in grootstedelijke gebieden) heeft een non-monogame relatie. Het is aan partners om gezamenlijk een weloverwogen keuze te maken voor een monogame of non-monogame relatie. Welke drijfveren zijn er zoal voor een non-monogame relatie? En wanneer werkt een open relatie het best? In dit artikel geeft Marc Weideveld, EFT relatietherapeut gespecialiseerd in gay-relaties, antwoord op deze vragen, en helpt hij door middel van oefeningen lezers hun eigen gevoelens en keuzes te onderzoeken.
Dit artikel komt uit hoofdstuk 12 ‘Monogaam of een open relatie?’ van Liefde en vrijheid in gay-relaties, en is bewerkt door de redactie.
Afspraken over seks in gay-relaties
Volgens onderzoek onder 1829 mannen (Hospers et al., 2007) hebben homomannen in grootstedelijke gebieden in vaste relaties over seks het volgende afgesproken:
- 13 procent: niets afgesproken;
- 41 procent: monogaam, dus geen seks met anderen (waarvan 19 procent wel losse sekspartners rapporteert);
- 33 procent: wel seks met anderen;
- 3 procent: alleen trio’s;
- 8 procent: elkaar volledig vrijlaten.
Grofweg kun je hieruit concluderen dat ongeveer helft van de homostellen een non-monogame relatie heeft en de andere helft een monogame relatie, waarvan een deel toch seks met andere mannen heeft. Naar schatting heeft zo’n twee derde van alle homostellen seks buiten de relatie met name in grootstedelijke gebieden waar er zich meer gelegenheden voordoen. In de Verenigde Staten komt uit onderzoeken een percentage van 75 procent (Shelton, 2008). Statistisch gezien duren open relaties langer dan monogame relaties bij homomannen (Schippers et al., 1988). Meestal wordt een open relatie ontwikkeld tussen het derde en vijfde jaar van de relatie (McWhirter & Mattison, 1984; Shelton, 2008). Deze homomannen definiëren zich als ‘seksueel vrij, maar emotioneel monogaam’.
Motieven voor seks met anderen
Gunther (43) en zijn partner Alex (41) zijn al twintig jaar samen. Ze hebben geregeld seks met elkaar en met anderen. Allebei zijn ze universitair opgeleid. Ze wonen in een prachtig huis in Den Haag en hebben het financieel meer dan goed samen. Ze genieten van het dagelijks leven met elkaar. Hun relatie was monogaam, maar vijf jaar geleden werd Alex verliefd op een ander. Daar zijn ze voor in therapie geweest, om daarna in een open relatie verder te gaan.
Praten doen ze graag over familie en politiek, maar ook over hun gevoelens. Na een paar weken chatten krijgt Gunther veel belangstelling van een man van 28 jaar oud uit Tilburg. Ze hadden een keer heel fijne seks gehad op een parkeerplaats en telefoonnummers uitgewisseld. Hij vindt het tijd om het openlijk met zijn vriend te gaan bespreken.
Een open relatie werkt het best als je relatie goed is en als de seks met elkaar ook goed loopt, anders wordt de seks buiten de relatie gauw een compensatie voor een gemis en ontstaat er emotionele verwijdering. Immers, je frustratie over de seks met je partner zakt dan wel, maar ook het onderliggende verlangen naar hem. Een gevaar is vervolgens dat je elkaar niet meer terugvindt in de seks. Een open relatie lijkt dan wel te werken als compensatie voor seksuele problemen, maar er blijft toch bijna altijd een knagend verlangen naar herstel.
Pas als je relatie veilig is, kun je openlijk je gevoelens en verlangens bespreken. De relatie tussen Gunther en Alex is veilig. Wat zou Gunther zeggen over zijn verlangens? Het meest genoemde motief voor seks met anderen is lust. David McWhirter en Andrew Mattison (1984) noemen wat partners zoal melden in de interviews die ze voor hun klassieke onderzoek hebben afgenomen:
- ‘Niet al mijn seksuele behoeften worden door mijn partner vervuld. Seks samen verveelt soms. Ik heb nieuwe ervaringen nodig voor mijn fantasieën.’
- ‘Mijn partner is seksueel niet echt mijn type. Ik blijf zin houden in een ander type.’
- ‘Het is gewoon fun en avontuur. Hoe groter de variëteit en hoe meer mannen, hoe meer fun en avontuur.’
- ‘Ik heb sommige kinky seksuele interesses die mijn partner niet heeft.’
- ‘Seks met anderen stimuleert onze seks met elkaar.’
Sommige partners matchen niet helemaal in de seks, en dan is seks buiten de relatie voor hen een welkome aanvulling. Als je lange tijd in een slechte seksuele match zit, kun je je gevoel van sensualiteit kwijtraken. Je kunt seksueel verdwalen. Je doet immers steeds je seksuele natuur geweld aan. Seks met anderen is dan wellicht een werkbare compensatie. Dat kan je deels weer thuisbrengen in je seksualiteit, maar het kan je anderzijds ook geweld aandoen op intiem vlak. Je kunt niet in al je seksdates je hart openen, integendeel: je leert deze te sluiten en daarmee verleer je wellicht intimiteit te beleven in de seks. Dit kan een negatieve weerslag hebben op intieme seks met je vaste partner. Belangrijk is dus om te weten welke betekenis deze seks met anderen precies voor je heeft en om regelmatig na te gaan waar je gelukkig(er) van wordt.
Oefening 1: Jouw drijfveren voor een open relatie
Ga jouw drijfveren voor seks met anderen na aan de hand van je chats of keuzes in porno. Welke van de bovengenoemde redenen gelden voor jou? Welke andere drijfveren ken je op momenten dat je seks zoekt? Speelt misschien een van de genoemde factoren in hoofdstuk 7 mee in jouw neiging tot seks buiten deur? Denk ook aan:
☐ eenzaamheid in je relatie;
☐ een mateloos verlangen naar vriendschap;
☐ onaangename gevoelens afreageren;
☐ stress en onrust reduceren;
☐ bevestiging zoeken voor je mannelijkheid;
☐ een boost krijgen in je zelfvertrouwen;
☐ terugverlangen naar je eerste broeierige seksuele ervaringen;
☐ boosheid naar je partner.
Door jouw frustratie even te laten bestaan en te onderzoeken, er aandacht en tijd aan te geven, ga je beter doorvoelen wat je werkelijk mist. Daar zit dan de oplossing.
Gunther wilde bijvoorbeeld eigenlijk vaker contact met de jongen uit Tilburg. Hij was stiekem al een beetje verliefd. Hij mist soms wat intimiteit in de seks met Alex, vooral een langzamere, meer sensuele start. Gelukkig heeft hij dit met Alex kunnen bespreken.
Voor de een is een seksueel avontuurtje met een ander geen onoverkomelijk probleem, terwijl een ander, een romanticus, sneller verliefd wordt. De romanticus kan zich ook sneller jaloers, gekwetst of verlaten voelen.
Sommigen hebben eerst emotionele verbinding nodig om zich überhaupt seksueel aangetrokken te voelen tot een andere man. Deze mannen kunnen zichzelf ‘demiseksueel’ noemen. Een demiseksueel kan wel degelijk seksuele aantrekkingskracht voelen, alleen is het heel belangrijk dat er niet alleen intimiteit bij komt kijken, maar ook een hechte band.
Seks zonder je sterk aan elkaar te hechten heet ook wel ‘seks zonder gevoel’, ‘gecompartimenteerde seks’, ‘recreatieve seks’ of ‘casual seks’. Bij een seksueel avontuur is er een verschil tussen lust, intimiteit en hechting. Om niet te veel gehecht te raken aan een sekspartner, hebben mannen in open relaties vaak wisselende sekspartners.
Oefening 2: Jouw seksuele voorkeursstijl
Ga eens na hoe jij seks met anderen het liefst beleeft. Kijk nog eens hoe jouw chats zijn. Is dat eerder romantisch, intiem, sensueel of raunchy? Zoek je kicks? Kun je omschrijven wat seks voor jou is?
Over alles wat je nog moet weten bij de keuze voor een monogame of non-monogame relatie
Marc Weideveld ziet in zijn psychologiepraktijk vele mannelijke stellen die worstelen met de balans tussen seksuele bevrediging en de intimiteit van een vaste relatie, overspel en verschillende seksuele behoeftes binnen de relatie. In Liefde en vrijheid in gay-relaties beschrijft hij hoe stellen samen het intieme contact in hun relatie kunnen hervinden. Hoe zij kunnen herstellen van overspel en hoe zij het gesprek kunnen voeren over het openen van hun relatie, zonder de veiligheid en het onderlinge vertrouwen te verliezen.
Bronnen
Hospers, H., Dorfler, T., & Zuilhof, W. (2007). Schorermonitor 2007. Schorerstichting.
McWhirter, D.P., & Mattison, A.M. (1984). The male couple. How relationships develop. Prentice-Hall Inc.
Schippers, J. & Bontekoe, J. (1988). Homoseksualiteit en hulpverlening: hulpverlening aan homoseksuele mannen. An Dekker.
Shelton, M. (2008). Boy Crazy, why monogamy is so hard for gay men
and what can you do about it. Alison Books.
