Sommige mensen zijn zo kapot van liefdesverdriet na een relatiebreuk dat ze symptomen ervaren die horen bij een rouwproces. Het einde van een relatie kan voor hen aanvoelen als een ingrijpend verlies, alsof een belangrijk deel van hun leven wegvalt. Voor hen is het niet alleen het einde van een relatie; het is het einde van een droom, een levensstijl, een wezenlijke verbinding met iemand met wie ze ooit hart, hoofd en lichaam deelden. Als je in deze situatie zit, is het cruciaal om het verlies van je relatie te accepteren. Alleen dan kan je je liefdesverdriet te boven komen en kan je voorkomen dat het je toekomst negatief gaat beïnvloeden. In dit artikel nemen we het rouwproces na een relatiebreuk onder de loep en lees je hoe je de rouw in drie stappen kunt verwerken.
Dit artikel komt uit hoofdstuk 7 Vergeven om je verlies te boven te komen van Afkicken van je ex.
Fasen van rouw bij relatiebreuk
Fase 1: Shock en ontkenning
Wanneer een liefdesrelatie eindigt, begint het rouwproces vaak met een shock – het ongeloof dat je relatie voorbij is en dat je ex weg is. Dit gaat vaak gepaard met ontkenning: je wil de werkelijkheid niet onder ogen zien en je verzet je tegen het feit dat je relatie voorbij is.
Fase 2: Onderhandelen
Als de schok en de ontkenning beginnen af te nemen, kun je in een fase van onderhandelen belanden. Je gaat op zoek naar manieren om te herstellen wat er fout is gegaan en doet een laatste wanhopige poging om alsnog samen verder te gaan.
Misschien overweeg je zelfs om dingen te doen waarvan je weet dat ze niet goed voor je zijn alleen maar om diegene terug te krijgen (bijvoorbeeld de relatie opengooien, je kinderwens opgeven of het contact verbreken met vrienden die je ex niet mag). Uiteindelijk legt dit onderhandelen de verantwoordelijkheid voor het herstel van een relatie die (een van) jullie niet meer willen of die niet gezond is, bij jou.
Fase 3: Overspoeld door emoties
Wanneer je je realiseert dat onderhandelen niet werkt, raak je overspoeld door emoties. Je kunt heftige woede of zelfs razernij voelen als je aan je relatiebreuk denkt en je neemt je ex misschien van alles kwalijk. Misschien wil je diegene zelfs pijn doen of laten lijden. Dit zijn veelvoorkomende reacties op het gevoel afgewezen te zijn, maar uiteindelijk doen ze jou of je relaties geen goed.
In deze fase kunnen er flashbacks van andere verliezen of trauma’s naar boven komen die je herinneren aan momenten in het verleden waarop je je niet geliefd, ongewenst of onveilig voelde. Schuldgevoelens of schaamte vanwege het feit dat je je niet hebt gedragen zoals je had gewild – of vanwege het geloof in een irreële versie van je ex – gaan vaak gepaard met de woede. Erachter schuilt diep verdriet over het einde van je relatie en het verlies van je ex.
Fase 4: Acceptatie van het verlies van je relatie
Als je de rouwfasen van shock, ontkenning, onderhandelen en sterke emoties hebt doorlopen, kan er iets heel moois gebeuren: je accepteert je verlies. Je vindt het misschien nog steeds erg dat je ex weg is of dat jullie niet meer samen zijn, maar je gaat de werkelijkheid zien zoals die is: jullie zijn uit elkaar en je hebt nog een heel leven voor je. Je stopt met wensen dat je terug kon naar hoe het was en leert de pijnlijke gedachten, emoties en lichamelijke sensaties te verdragen die gepaard gaan met de realiteit van je verlies. Tegelijkertijd zoek je naar manieren om verder te gaan. Je ziet in dat je relatiebreuk je een aantal belangrijke dingen over jezelf heeft geleerd en dat je deze kennis kan gebruiken om in de toekomst andere keuzes te maken.
De meeste mensen doorlopen deze fasen van rouw op volgorde, maar het kan zijn dat je een fase overslaat door bepaalde triggers of nieuwe situaties die je in je leven tegenkomt. Het maakt niet uit in welke fase je je nu bevindt. Uiteindelijk is het je doel om tot acceptatie te komen en je ex en je relatiebreuk niet zo veel ruimte meer te laten innemen in je leven.
In drie stappen liefdesverdriet en rouw te boven komen
Stap 1: Verantwoordelijkheid nemen voor je rol
In alle relatieproblemen hebben beide partijen een aandeel. Je ex heeft niet alleen dingen gedaan die jou hebben gekwetst, het tegenovergestelde is ongetwijfeld het geval geweest. Vaak is de schade die we anderen toebrengen onbedoeld; we willen ze geen pijn doen en zijn ons er misschien niet eens van bewust. Maar tijdens onze zwartste momenten doen we soms dingen om degenen te straffen van wie we menen dat ze ons leed hebben veroorzaakt.
Eerlijke erkenning van de manieren waarop jij hebt bijgedragen aan het leed van jezelf en anderen is cruciaal voor herstel.
Als je jezelf ziet als deelnemer aan deze ervaring van liefde en verlies en niet als slachtoffer, wordt je hart namelijk zachter. Je gaat compassie, empathie en misschien zelfs dankbaarheid voelen voor je ex, jezelf en de hele situatie. Je kunt je eigen acties rechtzetten, ongeacht of anderen zich voor hún aandeel verontschuldigen.
Stap 2: Vergeven
Anderen vergeven is waarschijnlijk een van de lastigste dingen die je ooit zult proberen. Na een relatiebreuk focust ons ego zich namelijk op alle redenen waarom we het verdienen om boos te zijn en om anderen de schuld te geven van onze pijn. Op het moment dat we hevige pijn voelen, zijn we niet geneigd tot vergiffenis; we willen eerst wraak, of een reden die ons ervan overtuigt dat iemand het verdient om te worden vergeven.
In werkelijkheid is vergeven een keuze. Je neemt afstand van je wrok en boosheid jegens je ex om jezelf uit een innerlijke emotionele gevangenis te bevrijden. Je verleent vergiffenis niet omdat die verdiend is: je verleent die om te voorkomen dat de pijn van het verleden je ook nu nog blijft verteren. Als je iemand vergeeft, betekent het niet dat wat er is gebeurd oké was of dat je het onjuiste gedrag van de ander goedkeurt.
Vergeven betekent puur dat je weigert de pijn van het verleden door te laten werken in het heden.
Stap 3: Doorgaan met je leven
Tijdens het proces van rouw en acceptatie dat je relatie voorbij is, kun je de pijn uit het verleden loslaten door verantwoordelijkheid te nemen voor je rol, je te verontschuldigen bij degenen die je hebt gekwetst en er bewust voor te kiezen om te vergeven. Hoe meer empathie en compassie je kunt opbrengen voor jezelf en anderen, hoe beter, want we maken allemaal weleens iets mee wat ons diep raakt. Al het werk dat je nu doet, maakt energie vrij die je in een mooie toekomst kunt steken.
De ruimte die je ex innam is een blanco pagina geworden die je naar eigen goeddunken kunt beschrijven.
Lees verder in Afkicken van je ex en leer je liefdesverdriet te verwerken
Wil je meer hulp bij het verwerken van liefdesverdriet? Afkicken van je ex: Zelfhulp bij (toxisch) liefdesverdriet is een toegankelijke handleiding die leidt naar vrijheid op emotioneel en relationeel gebied. Aan de hand van persoonlijke verhalen uit haar eigen leven en dat van haar cliënten illustreert klinisch psycholoog Cortney Soderlind Warren hoe normaal en menselijk (dis)functionele romantische liefde is. Bovendien stippelt Warren in haar boek een beproefde route uit waarmee mensen die met dit probleem worstelen hun autonomie en vrijheid kunnen terugwinnen – en daarmee hun kansen op echte, volwassen, evenwichtige romantische liefde aanzienlijk kunnen vergroten.
