Wat kunnen cliënten toch worstelen met vijandige emoties als irritatie, jaloezie, boosheid, woede en zelfs op momenten met afgunst of haat. Ze roepen namelijk vaak angst op. De angst dat jouw jaloezie je tot een slecht mens maakt leidt ertoe dat die emotie niet gevoeld mag worden: “Ik ben nog nooit jaloers op iemand geweest. Zo zit ik gewoon niet in elkaar.” Of angst voor het kapot maken van een relatie: “Als ik zo woedend zou zijn op mijn partner, zou ik de relatie wel moeten verbreken!” Als dergelijke emoties en gedachten grotendeels een onveranderlijk en onbewust leven leiden, is er sprake van gestolde boosheid. Die herkennen we in de spreekkamer overigens lang niet altijd, omdat ze verborgen kan zijn achter sociaal aangepast gedrag.
Onderdrukte vijandige emoties
U herkent vast het duwen en trekken om cliënten weer in contact te brengen met hun onderdrukte vijandige emoties. Want die leiden in het dagelijks leven tot dwingelandij, vermijding, rigiditeit of zichzelf wegcijferen. Natuurlijk kunnen we geen gedachten of gevoelens lezen, maar u kent vast ook dat de gestolde boosheid voor de cliënt wezensvreemd is, maar voor u uiteindelijk niet te missen is. Denk bijvoorbeeld aan de passieve agressie van iemand die complottheorieën verspreidt of iemand die voortdurend ontevreden is over de therapeut. En er is ook van alles te zeggen over de therapeut die zelf worstelt met jaloezie op een succesvolle cliënt.
Op het symposium Gestolde boosheid, over angst en verborgen woede staat centraal:
- hoe we dit fenomeen in behandelingen aan de orde kunnen stellen;
- dat gestolde negatieve emoties zijn verbonden met angst;
- dat toelaten van die zogenaamde negatieve emoties mogelijk is als de cliënt ervaart dat dergelijke emoties komen en weer gaan;
- dat integratie daarvan in het zelfbeeld leidt tot verdragen van ambivalentie.
On demand versie
Deze nascholing is een opname van het symposium Gestolde boosheid, dat op 9 juni 2023 heeft plaatsgevonden. De presentaties kunnen online gevolgd worden, waar en wanneer je maar wil.
Het Curriculum Psychodynamiek is een gezamenlijk initiatief van Boom Psychologie & Psychiatrie Academy en prof.dr.em. Frans Schalkwijk, psychoanalyticus en psychotherapeut. Het doel van het Curriculum is om GGZ-professionals jaarlijks via een serie geaccrediteerde symposia nascholing aan te bieden over relevante ontwikkelingen binnen het psychodynamische gedachtegoed.
